-
-
Menu
- صفحه نخست
- خداناباوری
- پست ها و مقالات
- کتابخانه
- کتابهای صوتی
- انجمن گفتگو
- افغانستان
- اسلام
- مذهب
- افزودن پست
- یک سوال بپرس
- افزودن لینک دهنده
- علم
- جهان
- سیاست
- معنای زندگی
- هوش مصنوعی
-
Connect
ایمانوئل کانت (Immanuel Kant)، فیلسوف برجسته‌ی آلمانی، در بیست‌ودوم اپریل سال ۱۷۲۴ میلادی در خانواده‌ای پروتستان در شهر کوچک کونیگسبرگ به دنیا آمد. این شهر که در آن زمان جزو پروس شرقی بود، امروز در قلمرو روسیه قرار دارد. خانواده‌ی او که به طبقه‌ی متوسط جامعه تعلق داشتند، عمیقاً به آموزه‌های مذهبی پایبند بودند. همین عامل سبب شد که کانت دوران کودکی خود را در فضایی سرشار از تربیت دینی و سنت‌های سخت‌گیرانه‌ی مذهبی سپری کند. تحصیلات او نیز در مدرسه‌ای مذهبی آغاز شد، جایی که تأثیرات عمیق اما گاه محدودکننده‌ای بر تفکرات او گذاشت.
کانت در ۱۶ سالگی وارد دانشگاه کونیگسبرگ شد و پس از اتمام تحصیلات، بیشتر عمر خود را به تدریس در همان دانشگاه گذراند. او در ابتدا با سیستم آموزشی دوران خود که مبتنی بر اصول مذهبی بود، چندان همسو نبود. همین نارضایتی زمینه‌ای شد تا در آثار خود به مفاهیمی چون استقلال عقل و خودمختاری در برابر تعصب و اقتدارگرایی بپردازد.
این فیلسوف جوان در دوران تحصیل، گرایش خود را از ادبیات کلاسیک به فلسفه تغییر داد و به‌صورت تخصصی به مطالعه‌ی رشته‌های متنوعی چون ریاضیات، فیزیک، منطق، متافیزیک، اخلاق و فلسفه‌ی طبیعی پرداخت. او با اندیشه‌های بزرگان فلسفه‌ی آن دوران، همچون جان لاک، دیوید هیوم و آیزاک نیوتن، آشنا شد و این آشنایی‌ها مسیر فکری او را به سمت خلق نظریه‌های فلسفی مهم هدایت کرد.
ایمانوئل کانت یکی از اثرگذارترین متفکران تاریخ فلسفه به شمار می‌آید. با این حال، آثار و نظریه‌های او بی‌نقد نمانده‌اند. منتقدان او، به‌ویژه در عصر مدرن، به چالش‌های زیر اشاره میکنند:
ایمانوئل کانت نه‌تنها بر فلسفه‌ی مدرن تأثیری عمیق داشته، بلکه تفکرات او الهام‌بخش بسیاری از جریان‌های فکری در قرن‌های بعد بوده است. از جمله:
کانت یکی از برجسته‌ترین چهره‌های عصر روشنگری بود. او بر اهمیت «خردورزی» تأکید داشت و معتقد بود که انسان با استفاده از عقل خویش، می‌تواند از بند جهل و تعصب رها شود. شعار او «شهامت دانستن داشته باش» به‌خوبی روح این عصر را بازتاب می‌دهد.
در نهایت، کانت با آثار گران‌قدر خود، میراثی عظیم برای جهان فلسفه برجای گذاشت که همچنان الهام‌بخش نسل‌های آینده است.
فلسفه‌ی ایمانوئل کانت، به دلیل جامعیت و تأثیر عمیق، همواره با دیگر مکاتب فلسفی در تعامل بوده است. در ادامه به برخی از این روابط اشاره می‌شود:
کانت در مواجهه با تجربه‌گرایانی چون دیوید هیوم و جان لاک، فلسفه‌ی خود را به‌عنوان راه‌حلی برای مسائل معرفتی مطرح کرد. او با پذیرش محدودیت‌های معرفتی انسان که از سوی هیوم مطرح شده بود، تلاش کرد تا «ترکیبی» میان تجربه‌گرایی و عقل‌گرایی ایجاد کند. به‌ویژه، او با انتقاد از تجربه‌گرایان، به اهمیت ساختارهای پیشینی ذهن در شناخت تأکید کرد.
گرچه کانت پایه‌گذار ایده‌آلیسم استعلایی است، اما فلسفه‌ی او به‌عنوان نقطه‌ی شروع برای ایده‌آلیسم مطلق (هگل و شلینگ) نیز مطرح است. هگل از محدودیت‌های معرفتی کانت انتقاد کرد و بر آن بود که «نومن» و «فنومن» قابل تفکیک نیستند و باید به وحدت مطلق دست یافت.
هرچند اگزیستانسیالیست‌ها، به‌ویژه سورن کی‌یرکگور، نقدهایی به فلسفه‌ی کانت داشتند، اما مفهوم «استقلال اخلاقی» و تأکید بر مسئولیت فردی در نظام اخلاقی کانت، با برخی از ایده‌های اگزیستانسیالیستی همسو است.
نظریه‌های کانت درباره‌ی «زمان» و «مکان» به‌عنوان مقولات پیشینی شناخت، تأثیراتی بر دیدگاه‌های علمی معاصر، از جمله نظریه‌ی نسبیت انیشتین، برجای گذاشت.
فلسفه‌ی کانت، به‌ویژه نظریه‌ی زیبایی‌شناسی او در کتاب «نقد قوه‌ی حکم»، تأثیری عمیق بر ادبیات و هنر گذاشته است. او زیبایی را به‌عنوان «لذت بی‌غرض» تعریف کرد و بر ارزش استقلال هنری تأکید داشت. این دیدگاه در جنبش‌هایی چون رمانتیسم، نمادگرایی، و حتی هنر مدرن تأثیرگذار بود.
کانت نه‌تنها یک فیلسوف بزرگ، بلکه یک معلم برجسته نیز بود. او در دانشگاه کونیگسبرگ (کالینینگراد امروزی) به تدریس پرداخت و به دلیل نظم فوق‌العاده و تعهد به آموزش، محبوبیت زیادی داشت. برخی از آموزه‌های کانت در زمینه‌ی آموزش عبارت‌اند از:
ایمانوئل کانت با فلسفه‌ی جامع و منحصربه‌فرد خود، چشم‌انداز جدیدی برای انسان در مسیر شناخت، اخلاق و زیبایی‌شناسی ارائه داد. او نشان داد که خرد انسانی، در چارچوب محدودیت‌های خود، همچنان ابزاری قدرتمند برای کشف حقیقت و سامان‌بخشی به زندگی اخلاقی و اجتماعی است.
میراث کانت نه‌تنها در فلسفه، بلکه در علوم، هنر و فرهنگ بشری همچنان زنده است و الهام‌بخش اندیشه‌های نوین است. اندیشه‌های او، هرچند پیچیده، همچنان انسان را به سوی پرسشگری و تأمل درباره‌ی هستی و جایگاه خویش در جهان دعوت می‌کند.
از شما که در نظر دارید با کمک مالی خود، به فعالیت های سازمان غیرانتفاعی ایکس مسلم کمک کنید، صمیمانه سپاسگزاریم.
ایکس مسلم، یک سازمان غیرانتفاعی است که با هدف آزادی کشور عزیز ما از خرافات اسلامی، در میان هموطنان خود که در سراسر جهان زیست میکنند، فعالیت می کند. ما معتقدیم که اسلام دینی خشونتزا، تروریست پرور و زن ستیز است. ما تلاش می کنیم تا این پیام را به گوش جهانیان برسانیم و به مسلمانانی که به حقوق بشر ارزش قائل هستند، کمک کنیم تا با تفکر مستقل و خردمندانه، به باورهای خود بنگرند.
آزادی، توانایی انسان در انتخاب مسیر زندگی خود است. آزادی انتخاب، آزادی اندیشه، آزادی بیان، آزادی حرکت، آزادی تجمع، آزادی اعتراض، آزادی از شکنجه، آزادی از تبعیض، همه و همه از ابعاد مختلف آزادی هستند. آزادی، شرط لازم برای زندگی انسانی است. انسان بدون آزادی، نمی‌تواند به شکوفایی و رشد خود برسد. آزادی، به انسان اجازه می‌دهد تا استعدادها و توانایی‌های خود را پرورش دهد، به دنبال اهداف خود برود و در جامعه مشارکت کند.
(فارسی (افغانستان 
پښتو 
English